ศวาสนะ (โยคะท่าศพ) การหยุดนิ่งที่สมบูรณ์แบบ และการตื่นรู้จากภายใน

Savasana “ศวาสนะ” ท่าโยคะ ที่ดูเรียบง่ายแต่ซ่อนรากเหง้าทางปรัชญา ประวัติศาสตร์ และพลังการฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ บทความนี้จะพาคุณเข้าใจแก่นแท้ของ โยคะท่าศพ อย่างลึกซึ้ง และเข้าถึงได้ง่าย รวมถึงวิธีปฎิบัติอย่างละเอียด 

 🌏 ในโลกที่หมุนไปอย่างรวดเร็ว และเต็มไปด้วยความเร่งรีบ การที่เราจะหาเวลาหยุดนิ่ง และปล่อยวางทุกสิ่งได้อย่างแท้จริงนั้น เป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่ง แต่ในอาณาจักรแห่งโยคะโบราณ มีท่าหนึ่ง ที่ถูกยกย่องว่าสำคัญที่สุด แม้ว่าภายนอกจะดูเรียบง่ายที่สุดก็ตาม ท่านี้คือ ศวาสนะ (Savasana)  ซึ่งแปลตามตัวอักษรว่า “ท่าศพ” (Corpse Pose)   มันไม่ใช่แค่ช่วงเวลา “พัก” ท้ายคลาส ของกิจกรรมโยคะ  … แต่นี่คือ  ประตูสู่การพักผ่อนอย่างล้ำลึก  และการรวมตัวของจิตวิญญาณอย่างแท้จริง

ต้นกำเนิด และความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ของ Savasana “ศวาสนะ” (โยคะท่าศพ)

การจะเข้าใจ ศวาสนะอย่างถ่องแท้ เราจำเป็นต้องย้อนกลับไปทำความเข้าใจถึง ปรัชญาโยคะ  อันเป็นรากฐาน กันก่อนครับ …  ท่านี้ถูกกล่าวถึงในตำราโบราณ เช่น หฐโยคะประทีปิกา (Hatha Yoga Pradipika) ซึ่งเป็นคู่มือโยคะฉบับคลาสสิกที่มีอายุหลายร้อยปี   โดยในตำรานี้ ศวาสนะ ไม่ได้ถูกนำเสนอเป็นเพียงท่าคลายกล้ามเนื้อ แต่เป็น เครื่องมือทางจิตวิญญาณ

คัมภีร์นี้ถูกประพันธ์ขึ้นโดย สวามี สวัตมารามา (Svātmārāma) ในช่วงศตวรรษที่ 15 และทำหน้าที่เป็น “ตะเกียงส่องสว่าง” (Pradipika) ให้กับผู้ฝึกหฐโยคะมานับร้อยปี  ในคัมภีร์นี้ ศวาสนะ ถูกกล่าวถึงในบริบทของการฝึกอาสนะ ซึ่งแตกต่างจากความเข้าใจสมัยใหม่ ที่มักมองว่าเป็นแค่ช่วงพักผ่อน  … บทที่ 1 โศลกที่ 32 (Chapter 1, Verse 32) ของคัมภีร์ระบุถึงท่านี้ไว้สั้น ๆ แต่ทรงพลัง โดยอธิบายว่า:

उत्तानं शववद्भूमेः शयनं शवासनम् ॥
शवासनं श्रान्तिहरं चित्तविश्रान्तिदायकम् ॥

“นอนหงายราบลงบนพื้นอย่างสมบูรณ์ เช่นเดียวกับศพ (Shava)
ท่านี้คือศวาสนะ (Savasana) มันช่วยกำจัดความอ่อนล้า
และนำมาซึ่งความสงบของจิตใจ”

ศวาสนะ (Savasana) หรือ “ท่าศพ” คืออะไร ?

ศวาสนะ เป็นท่าผ่อนคลายขั้นสุดท้ายที่มักใช้ปิดท้ายการฝึกโยคะ เป้าหมายของท่านี้ ไม่ใช่การออกแรง แต่เป็นการ “หยุดนิ่ง และ ปล่อยวาง”  ทำให้ร่างกายเข้าสู่ภาวะพักฟื้นอย่างลึกที่สุด ทั้งกายและใจ

ทำไมต้องเรียกว่า “ท่าศพ”?
ชื่อมาจากภาษาสันสกฤต “Śava” แปลว่า “ศพ” และ “āsana” แปลว่า “ท่าโยคะ” จึงหมายถึง ท่าที่ร่างกายวางนิ่งเหมือนศพ   มันไม่ใช่เรื่องน่ากลัว แต่สื่อถึงความนิ่งสนิท ปราศจากความเครียด และไม่เกร็งกล้ามเนื้อใด ๆ

 แม้ว่า ชื่อ “ท่าศพ” อาจฟังดูน่ากลัว แต่ความหมายของมันช่างลึกซึ้งยิ่งนัก  ….

การยอมจำนนอย่างสมบูรณ์ …. 
คำว่า “ศวะ” (Shava) หมายถึง  ร่างกายที่ปราศจากวิญญาณ กล่าวคือ  ร่างกายที่ได้ปลดปล่อยความตึงเครียดทางกายภาพ ความคิด และอัตตา (Ego) ทั้งหมดแล้ว….

การฝึกท่านี้  คือ การจำลองสภาวะที่จิตสำนึกถอนตัวออกมาจากการยึดติดกับร่างกายและความคิด ที่สับสนวุ่นวาย เมื่อเรานอนลง ด้วยความตั้งใจที่จะ “ตาย” จากความตึงเครียดภายนอก เราจะเปิดโอกาสให้ “ชีวิต” หรือ ปราณ (Prana – พลังงานชีวิต) ไหลเวียนและฟื้นฟูได้อย่างอิสระ….

แก่นที่แท้จริง ของการทำ โยคะท่าศพ – ศวาสนะ (Savasana)  คือ
การผ่อนคลายในสามมิติ …

1. การผ่อนคลายทางกาย (Physical Relaxation)  นี่คือจุดเริ่มต้น ….  เรานอนหงาย เหยียดแขนขาออกในท่าที่สบายที่สุด ปล่อยให้มือหงายขึ้นด้านบน (ท่าแห่งการเปิดรับ) และเท้าที่แยกออกจากกันเล็กน้อย อย่างเป็นธรรมชาติ สิ่งสำคัญคือ การรองรับร่างกายให้สมบูรณ์ และไม่ควรมีการขยับเขยื้อนใดๆ  ทิ้งร่างกายให้รู้สึกหนักอึ้ง และจมลงสู่พื้น การสแกนร่างกาย (Body Scan) ตั้งแต่ปลายเท้าถึงศีรษะ เพื่อค้นหาและ ปล่อย ความตึงเครียดที่ซ่อนอยู่แม้เพียงเล็กน้อย เช่น กล้ามเนื้อใบหน้า ลิ้น และพื้นที่ระหว่างคิ้ว

2. การผ่อนคลายทางการหายใจ (Breath Relaxation)  เมื่อร่างกายสงบลงแล้ว ความตระหนักรู้จะย้ายไปที่ลมหายใจ  เราไม่ได้  “ควบคุม” การหายใจอีกต่อไป แต่เพียงแค่ สังเกต ลมหายใจที่เข้าและออกอย่างเป็นธรรมชาติ  ไม่แทรกแซง และไม่เร่งรีบ  สังเกตการเคลื่อนไหวที่อ่อนโยนของหน้าท้องและทรวงอก  การหายใจที่สงบลงเป็นสัญญาณโดยตรงที่บ่งบอกว่า ระบบประสาทพาราซิมพาเธติก (Parasympathetic Nervous System) หรือ “ระบบพักผ่อนและย่อยอาหาร” ได้เริ่มทำงานแล้ว …

3. การผ่อนคลายทางจิตใจ (Mental Relaxation)  นี่คือส่วนที่ท้าทายที่สุด แต่เป็นแก่นแท้ของ ศวาสนะ …. จิตใจของเรามักจะวุ่นวายด้วยความคิดที่รบกวน  ในศวาสนะ เราไม่ได้พยายาม “หยุด” ความคิด (ซึ่งเป็นไปไม่ได้)  แต่เราฝึกที่จะ “เป็นพยาน” (Witness) ของความคิดเหล่านั้น เราปล่อยให้ความคิดมาและไปเหมือนเมฆที่ลอยผ่านท้องฟ้า โดยไม่ยึดติด ไม่ตัดสิน และไม่คล้อยตาม การยอมรับสถานะนี้อย่างหมดจดนำไปสู่สภาวะที่เรียกว่า โยคะ นิทรา (Yoga Nidra – โยคะแห่งการหลับ) หรือการหลับที่ตื่นตัว…

—วางร่าง
—วางความคิด
—วางความคาดหวัง

สรุป ประโยชน์สำคัญของศวาสนะ ( โยคะท่าศพ )

แม้ดูง่าย แต่เป็นท่าที่หลายคนทำสำเร็จ “ได้ยากที่สุด” เพราะต้องปล่อยร่างกายและจิตใจให้สงบจริงๆ แต่หากคุณทำได้ ท่านี้จะส่งผลกระทบที่ดีต่อสุขภาพอย่างลึกซึ้ง ที่เป็นมากกว่าการพักผ่อนธรรมดาๆ ครับ

• ลดความเครียดและความวิตกกังวล ….  โดยการกระตุ้นระบบพาราซิมพาเธติก ทำให้ระดับฮอร์โมนความเครียดอย่าง คอร์ติซอล (Cortisol) ลดลงอย่างมาก
• ลดความดันโลหิต และอัตราการเต้นของหัวใจ …. การผ่อนคลายอย่างล้ำลึกช่วยให้ระบบหัวใจและหลอดเลือดทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
• ปรับปรุงการนอนหลับ …. การฝึกศวาสนะเป็นประจำสามารถช่วยรักษาอาการนอนไม่หลับได้ เนื่องจากมันสอนให้ร่างกายเข้าสู่สภาวะสงบได้อย่างรวดเร็ว
• เพิ่มสมาธิและการตื่นรู้  …. เมื่อจิตใจสงบลง  สมาธิและความสามารถในการโฟกัส ก็จะเพิ่มขึ้น
• การฟื้นฟูระดับเซลล์  …..  ช่วงเวลาแห่งการพักผ่อนอย่างล้ำลึกนี้ จะทำให้ร่างกายมีโอกาสซ่อมแซม และฟื้นฟูตัวเองในระดับเซลล์ ซึ่งเป็นช่วงที่การรักษาที่แท้จริงเกิดขึ้น ….
• การรวมตัวทางพลังงาน ….ช่วยให้ “ปราณ” ที่เกิดจากการฝึกอาสนะก่อนหน้านี้ได้กระจายและฝังลึกลงไปในทุกส่วนของร่างกาย ทำให้เกิดความสมดุลทางพลังงานที่ยั่งยืน

🧘 คำแนะนำการฝึก โยคะท่าศพ / ศวาสนะ (Savasana) อย่างละเอียด 

จัดหาพื้นที่ ที่เงียบสงบ อุณหภูมิเหมาะสม และไม่มีสิ่งรบกวน อาจใช้ผ้าห่มบางๆ คลุมตัวไว้เพื่อรักษาร่างกายให้อบอุ่นเมื่อร่างกายเริ่มผ่อนคลายลึกขึ้น ….

I. การจัดเตรียมท่าทางและสิ่งแวดล้อม 

1. นอนราบ : ค่อยๆ เอนตัวนอนหงายลงบนเสื่อโยคะ หรือพื้นผิวที่นุ่มสบาย …
2. ศีรษะและลำตัว : วางศีรษะและกระดูกสันหลังให้เป็นแนวตรง อย่าให้คางเชิดหรือกดลงมากเกินไป
3. ขาและเท้า  : แยกเท้าออกจากกันในระยะห่างที่กว้างกว่าสะโพกเล็กน้อย ปล่อยให้เท้าทั้งสองข้างล้มออกไปด้านข้างตามธรรมชาติ
4. แขนและมือ : วางแขนให้ห่างจากลำตัวเล็กน้อย (ประมาณ 6-12 นิ้ว) ปล่อยให้มือหงายขึ้นด้านบนอย่างสบายๆ (นี่คือท่าแห่งการเปิดรับ)
5. การปรับท่าครั้งสุดท้าย :  ขยับไหล่ให้ห่างจากหูเล็กน้อยและปรับสะโพกเล็กน้อย  เพื่อให้รู้สึกถึงการรองรับที่สมบูรณ์ของพื้นผิว   ….     ((( ** การปรับท่าครั้งสุดท้ายนี้ เป็นการจัดแนวกระดูกสันหลังและข้อต่อหลัก เพื่อให้ร่างกายอยู่ในตำแหน่งที่กล้ามเนื้อสามารถผ่อนคลายได้อย่างสมบูรณ์ โดยเฉพาะบริเวณที่คนส่วนใหญ่ชอบเกร็งโดยไม่รู้ตัว นั่นคือ คอ/ไหล่ และ หลังส่วนล่าง/สะโพก ))) 

II. การมุ่งมั่น และความตั้งใจ ในการยอมจำนน (Surrender)

1. ปิดตา : ปิดเปลือกตาอย่างนุ่มนวล และตั้งใจว่าจะ ไม่ขยับร่างกาย ใดๆ ตลอดระยะเวลาของการฝึกนี้
2. ทิ้งความหนักอึ้ง : สัมผัสความรู้สึกของร่างกายที่ถูกดึงดูดโดยแรงโน้มถ่วง ปล่อยให้น้ำหนักของร่างกายจมดิ่งลงสู่พื้นราวกับคุณกำลังละลายกลืนไปกับพื้น
3. การปล่อยวาง : สัญญาณเตือนร่างกายจะบอกว่า “เวลานี้คือเวลาแห่งการพักผ่อน และการฟื้นฟูอย่างสมบูรณ์” อนุญาตให้กล้ามเนื้อทุกมัดผ่อนคลายอย่างเต็มที่

III. การหายใจเพื่อความสงบ (Breath Awareness)

1. สังเกต : นำความตระหนักรู้ไปที่ลมหายใจ โดยไม่พยายาม ควบคุม แทรกแซง หรือเปลี่ยนแปลงมัน ….
2. การรับรู้ : เพียงแค่รับรู้ความรู้สึกของลมหายใจที่เข้าและออก สังเกตว่าลมหายใจเข้าเย็นกว่า และลมหายใจออกอุ่นกว่า เท่านั้นพอ….
3. การผ่อนคลายด้วยลมหายใจ : ทุกครั้งที่คุณหายใจออก ให้ปล่อยความตึงเครียดหรือความกังวล ที่หลงเหลืออยู่จากร่างกายออกไปพร้อมกับลมหายใจนั้น

หายใจเข้า – รับรู้ชีวิต
หายใจออก – ปล่อยวางความกังวล

IV. การสแกนร่างกาย และการผ่อนคลายอย่างล้ำลึก (Body Scan)
นำความตระหนักรู้ ไปที่ส่วนต่างๆ ของร่างกาย ตามลำดับ และสั่งให้ส่วนนั้นๆ ผ่อนคลายอย่างลึกซึ้ง

1. เท้าและขา  ….. รับรู้ถึงนิ้วเท้า ฝ่าเท้า ข้อเท้า ปล่อยให้ทั้งน่องและต้นขาหนักอึ้งและผ่อนคลายถึงกระดูกสันหลัง
2. สะโพกและอุ้งเชิงกราน  ….  ปล่อยให้กล้ามเนื้อก้นผ่อนคลาย และแผ่กว้างออกสู่พื้น ปล่อยความตึงเครียดที่กักเก็บอยู่ในบริเวณสะโพก
3. หลังและลำตัว ….  รับรู้ถึงจุดสัมผัสของพื้นกับแผ่นหลัง ให้กระดูกสันหลังรู้สึกยาวและแผ่ราบอย่างสบาย ปล่อยให้หน้าท้องผ่อนคลายอย่างเต็มที่
4. มือและแขน …. รับรู้ถึงฝ่ามือ นิ้วมือ ข้อมือ ข้อศอก และไหล่ ปล่อยให้มือและแขนหนักอึ้งจนรู้สึกว่าไม่สามารถยกขึ้นได้
5. คอและไหล่ …. ให้ไหล่ทั้งสองข้างผ่อนคลายห่างจากหู ปล่อยความตึงเครียดที่สะสมอยู่ในบริเวณคอและบ่า
6. ใบหน้า ….   ผ่อนคลายกล้ามเนื้อใบหน้าทั้งหมด
   o   คลายกรามที่ขบกัน
   o   ผ่อนคลายลิ้นในปาก
   o   ผ่อนคลายริมฝีปากและแก้ม
   o   ผ่อนคลายพื้นที่ระหว่างคิ้ว
   o   ปล่อยให้ดวงตาจมลงสู่เบ้าตา

V. ความตระหนักรู้ทางจิตใจ (The Witness)

1. รับรู้ถึงจิตใจ  ….  เมื่อร่างกายผ่อนคลายอย่างสมบูรณ์แล้ว ให้ย้ายความตระหนักรู้ ไปที่ “ความคิดและความรู้สึก”
2. เป็นแค่พยาน …. คุณเป็นแค่ผู้รับรู้ความคิดที่เกิดขึ้นในใจ อย่างไม่ตัดสิน ไม่ควบคุม … ไม่ว่าจะเป็นความคิดในอดีต ความกังวลในอนาคต หรือรายการสิ่งที่ต้องทำในปัจจุบัน
3. ปล่อยผ่าน  …  มองดูความคิดเหล่านั้นเหมือนเมฆที่ลอยผ่านท้องฟ้า หรือคลื่นที่ซัดเข้าฝั่ง แล้วปล่อยให้มันผ่านไปอย่างรวดเร็ว โดยไม่ยึดติดหรือมีปฏิกิริยาใดๆ กับความคิดนั้น
4. ความสงบภายใน  …. หากจิตใจเริ่มวุ่นวาย ให้ดึงความตระหนักรู้กลับมาที่ลมหายใจ หรือความรู้สึกของร่างกายที่สัมผัสพื้น ทำเช่นนี้ซ้ำไปซ้ำมา จนคุณเข้าสู่สภาวะแห่งความสงบที่อยู่ระหว่างการตื่นและการหลับ

VI. การออกจากศวาสนะ (Externalisation)

หลังจากอยู่ในท่าศวาสนะอย่างน้อย 5-15 นาที (หรือตามระยะเวลาที่คุณเลือก) ให้เตรียมตัวออกจากท่าอย่างช้าๆ

1. นำความตระหนักรู้กลับมา …. ค่อยๆ รับรู้ถึงเสียงรอบตัวคุณ รับรู้ถึงน้ำหนักและรูปร่างของร่างกายที่สัมผัสพื้น
2. ขยับร่างกายแต่ละส่วนเบาๆ  … เริ่มที่ขยับนิ้วมือ และนิ้วเท้าอย่างแผ่วเบา
3. เหยียดยืด  ….  ค่อยๆ เหยียดแขนขึ้นเหนือศีรษะ ยืดร่างกายอย่างช้าๆ เหมือนเพิ่งตื่นนอน
4. พลิกนอนตะแคง … ค่อยๆ งอเข่าแล้วพลิกตะแคงตัวไปทางด้านขวา ให้นอนพักในท่าทารกด้านข้าง (Fetal Position) สักครู่
5. ลุกขึ้นนั่ง ….ใช้มือช่วยยันตัวขึ้นนั่งอย่างช้าๆ และสงบ โดยไม่ต้องเร่งรีบ นั่งในท่าสบาย ๆ สักครู่ก่อนลืมตา….

สรุปการทำโยคะท่าศพ 

• ในทางนอน แยกเท้าให้ห่างพอประมาณ ปลายเท้าตกตามธรรมชาติ
• วางแขน ห่างจากข้างลำตัวเล็กน้อย หงายฝ่ามือ
• ปิดตา ผ่อนคลาย กราม ไหล่ หน้าอก และสะโพก
• หายใจช้า ลึก และปล่อยความคิดไป ไม่ต้องบังคับ
•  อยู่ในท่านี้ประมาณ 5–10 นาที (หรือยาวกว่านั้นก็ได้)

    หลักการคือ “ไม่พยายามทำอะไรเลย” ปล่อยให้ร่างกายเป็นผู้ทำงานเอง

ทำไม ศวาสนะ จึงสำคัญกว่าที่คิด ?

หลังการฝึกโยคะ  หรือใช้ชีวิตมาทั้งวัน  กล้ามเนื้อ ระบบประสาท และฮอร์โมนต่าง ๆ ทำงานหนัก ศวาสนะ ช่วยให้ทุกอย่างกลับเข้าสู่ จังหวะที่ปกติ เหมือนให้ร่างกายได้กดปุ่ม Rebalance และ ความคิดที่ฟุ้งซ่านจะเบาลง โดยไม่ต้องบังคับ  ใครที่เคยพยายาม บังคับตัวเอง ว่า  “อย่าคิดมาก”  น่าจะรู้ว่า “การกดบังคับ” มันไม่ได้ผลหรอกครับ  แต่ใน ศวาสนะ นั้น  การวาง การไม่ควบคุม ไม่แทรกแซง   มันจะทำให้ความคิดจะค่อยๆ เบาลงเอง เพราะร่างกายเข้าสู่โหมดผ่อนคลายลึก จากที่สมองวิ่งเร็ว ก็จะช้าลง เหมือนเห็นความคิดเคลื่อนผ่านอย่างนุ่มนวล ….

 หลายคน  อาจลืมไปว่า  หัวใจก็เหนื่อยเป็นเหมือนกัน  ศวาสนะเป็นเหมือนการบอกกับตัวเองว่า  “ไม่ต้องรีบนะ ไม่ต้องเก่ง หรือแข็งแกร่งตลอดเวลาก็ได้  ตอนนี้ …  แค่พักก็พอแล้ว”

นอกจากนี้ ศวาสนะ ยังช่วยให้นอนหลับดีขึ้น แบบไม่ต้องพึ่งยา การได้ฝึกการผ่อนคลายลึกในศวาสนะ ทำให้สมองจำโมเดล “สงบก่อนหลับ” ได้   หลายคนที่มีภาวะ การนอนไม่หลับ จะพบว่าแค่  ทำ ศวาสนะสม่ำเสมอ  วันละ 5–10 นาที  จะสามารถช่วยให้หลับง่ายขึ้น และหลับลึกขึ้น  อีกด้วย

ศวาสนะในชีวิตจริง  : ไม่ต้องปูเสื่อโยคะก็ทำได้ นะครับ   และไม่เฉพาะแค่คนที่เล่นโยคะ ถึงจะทำท่านี้ได้ …จริงๆแล้ว ท่านี้เหมาะกับทุกคน ….  คุณสามารถทำได้ที่บ้านก่อนนอน ใส่หูฟังเปิดเพลงเบาๆ หรือจะทำตอนพักกลางวันบนเตียง หรือในคอนโดก็ได้

สรุปสั้นๆ ที่อยากให้คุณจำไว้คือ

• ศวาสนะคือท่าที่ง่ายที่สุด…และยากที่สุด
• เป็นกุญแจลับของการฟื้นฟูทั้งกายและใจ
• ช่วยให้ความคิดช้าลง ร่างกายเข้าสู่โหมดพักลึก
• ทำได้ทุกวัน ทุกเวลา และไม่จำเป็นต้องเป็นโยคี
• ใช้เวลาไม่มาก แต่ให้ผลระยะยาวอย่างคาดไม่ถึง

อุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง เกี่ยวกับ โยคะ

เสื่อโยคะอเนกประสงค์ จากแบรนด์ KHANA MAT

🔸ผลิตจากยางพาราธรรมชาติ 100 % (Natural Rubber) ผิวสัมผัส PU
🔸เหมาะสำหรับใช้รองรับการออกกำลังกายอย่าง โยคะ พิลาทิส

ขนาดใหญ่พิเศษ ช่วยเพิ่มพื้นที่สำหรับออกกำลังกายได้มากกว่า หนึบ แน่น หนา แต่มีน้ำหนักเบา ✅ให้ผิวสัมผัสนุ่ม ยืดหยุ่นดี ไม่มียุบแบน ✅ซับน้ำ แห้งไว ไม่ลื่นแม้เหงื่อออก ✅ไม่สะสมเชื้อรา และ แบคทีเรีย

สั่งซื้อทางออนไลน์ 

หนังสือ YOGA Anatomy กายวิภาคโยคะ
( 4 สี ทั้งเล่ม )

เพื่อคุณเข้าใจโครงสร้างและหลักเข้าใจของการเคลื่อนไหวกายวิภาคทางโยคะ ในแต่ละท่วงท่าได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น ตั้งแต่การหายใจไปถึงท่ายืน และการกลับศีรษะ ผู้อ่านจะเข้าใจและได้เห็นว่าในกล้ามเนื้อแต่ละมัดนั้น ตอบสนองต่อการเคลื่อนไหวของข้อต่อต่างๆ ได้อย่างไร

ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้ คือ เลสลี่ คามินอฟฟ์ และ เอมี่ แมทธิวส์ ถือว่าทั้งสองท่านนี้เป็นที่รู้จักกันดีระดับนานาชาติในฐานะผู้เชี่ยวชาญ และครูผู้ฝึกสอนกายวิภาคของโยคะในด้านการหายใจ และการออกกำลังกาย

สั่งซื้อทางออนไลน์ 

📚 Reference List

1. Yoga With Pragya. Savasana – The Corpse Pose. Retrieved from: https://yogawithpragya.com/2020/03/27/savasana-the-corpse-pose/
2. Yogi Ananda Viraj. Savasana (Corpse Pose). Retrieved from: https://guranianjali.org/savasana-corpse-pose/
3. The Art of Living. Savasana – Corpse Pose. Retrieved from: https://www.artofliving.org/lk-en/node/307128
4. Yogapedia. What is Savasana? Retrieved from: https://www.yogapedia.com/definition/6582/savasana
5. AloMoves Blog. Pose Breakdown: Corpse Pose (Savasana). Retrieved from: https://blog.alomoves.com/movement/pose-breakdown-corpse-pose
6. Natural Awakenings Atlanta. The Healing Path of Savasana. Retrieved from: https://www.naatlanta.com/2023/08/01/442781/the-healing-path-of-savasana

• Facebook
• Twitter
• Line