แม่พลอย ใน สี่แผ่นดิน Four reigns บทประพันธ์สุดแสนจะอมตะคลาสสิคตลอดกาลเรื่องนี้ ผู้ประพันธ์คือ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ท่านได้กำหนดตัวละครหลักของเรื่องนี้คือ แม่พลอย
หญิงสาวที่เกิดเมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๒๕ และเสียชีวิตในปีพุทธศักราช ๒๔๘๙ รวมอายุได้ ๖๔ ปีเศษ กับการมีชีวิตที่ผ่านร้อนผ่านหนาวมาถึง ๔ แผ่นดิน ตั้งแต่สมัยแผ่นดินของพระพุทธเจ้าหลวง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จนกระทั่งถึง แผ่นดินในสมัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ในหลวงรัชกาลที่ ๘
ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ได้ให้ความเห็นถึงลักษณะนิสัย และความเป็นตัวตนของแม่พลอย เมื่อครั้งให้สัมภาษณ์กองบรรณาธิการนิตยสารถนนหนังสือ ฉบับวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๘ ว่า “แม่พลอยเป็นคนที่ไม่มีสิทธิของผู้หญิงเลย ไม่เคยเรียก ไม่เคยร้อง แล้วแม่พลอยนี่เป็นคนที่เชยที่สุด คุณจะว่านางเอกก็นางเอก แต่เป็นคนเชยที่สุด แม่พลอยถ้าแกอยู่มาจนถึงทุกวันนี้ แกก็ลูกเสือชาวบ้าน แกจะไปรำละครบ้าๆ บอๆ ถึงขนาดนั้น” และ “ที่นี่คนอ่านคนไทย ปลื้มอกปลื้มใจ เห็นแม่พลอยเป็นคนประเสริฐเลิศลอย ก็เพราะคนไทยก็เป็นคนแบบนั้นอ่อนน้อมถ่อมตน คนอ่านส่วนมากอยากเป็นแม่พลอย เป็นคนไทยมีใจรักชาติและสะท้อนให้เห็นแง่คิดในสังคมไทย นี่คือสาเหตุที่ สี่แผ่นดินถึงได้มีชื่อเสียง”
หนังสือ หยุดความแพ้ ไว้แค่เมื่อวาน
กำลังใจชั้นดี ที่จะทำให้คุณใช้ชีวิตอย่างมีความสุข ความสำเร็จและความสุขเป็นยอดปรารถนาของทุกคน ที่กระตุ้นให้คนเรามีความมุ่งมั่นใฝ่ฝันที่จะก้าวสู่เส้นทางแห่งความสำเร็จ แต่ความสำเร็จ และความสุขที่แท้จริงนั้น เป็นอย่างไร ??? มีปัจจัยใดที่จะก้าวสู่เส้นทางแห่งความสำเร็จเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องการ เพื่อจะได้ แสวงหามาเป็นเครื่องหล่อเลี้ยงจิตใจให้เจริญงอกงาม สร้างถนนแห่ง ชีวิตงาม พัฒนาตนสู่ความรุ่งโรจน์
แม่พลอย แม้จะไม่มีความรู้ถึงเรื่องที่เป็นไปในบ้านเมืองนัก เพราะในชีวิต ตั้งแต่เกิดมา แม่พลอยก็ใช้ชีวิตอยู่กับแม่ ที่บ้านคลองบางหลวง และไปเติบโตในรั้วในวัง ทำให้แม่พลอยเป็นสาวชาววังเต็มตัว ในแต่ละวันก็จะมีงานบ้านงานเรือน งานถวายรับใช้เสด็จ ซึ่งก็มีมากมายจนแทบไม่มีเวลาไปทำอะไรอย่างอื่น ชีวิตของแม่พลอยในรั้วในวังจึงเปรียบเสมือนโรงเรียนประจำ ที่นานๆ ที จะได้มีโอกาสออกมานอกรั้วนอกวังบ้าง ซึ่งในแต่ละครั้ง ก็ต้องทำเรื่องกราบทูลขออนุญาต และมักมีเหตุที่ต้องออกวังจริงๆ ถึงจะได้ออกมาดูความเป็นไปของโลกภายนอก(วัง) จึงเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลกใจ หากบทบาทการเมือง ความเป็นไปของบ้านเมืองจะไม่เคยเข้ามาอยู่ในโสตประสาทการรับรู้ของแม่พลอยเลย เพราะเรื่องราวสวนใหญ่จะอยู่เฉพาะในแวดวงของชนชั้นนำในสมัยนั้นเท่านั้น
สี่แผ่นดิน Four Reigns ออกอากาศ เป็นละครโทรทัศน์ครั้งแรกในปีพุทธศักราช ๒๕๐๔ ทางช่อง ๔
การมีชีวิตอยู่ของแม่พลอย ผ่านความสุข ความทุกข์มาตลอดทั้ง ๔ แผ่นดิน ความสุขที่สุดของการมีชีวิตอยู่ คือ ในช่วงสมัยครั้งแผ่นดินพระพุทธเจ้าหลวง ทุกข์ที่สุดก็ในช่วงเวลาเดียวกัน เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าหลวง ทรงเสด็จสวรรคต เพราะเสมือนขาดร่มโพธิ์ร่มไทรไป และมาเป็นทุกข์อีกครั้งเมื่อคุณเปรมได้ลาจากโลกนี้ไป อีกทั้งลูกๆ เริ่มมีปัญหาทะเลาะกันเอง และครั้งสุดท้ายเมื่อในหลวงรัชกาลที่ ๘ ทรงเสด็จสวรรคต ชีวิตของแม่พลอยก็ลาจากโลกนี้ไปพร้อมๆ กับเรื่องราวของชีวิตตลอด ๔ รัชกาล
ชีวิตแม่พลอยดูสมจริงสมจัง เพราะลูกๆ ของแม่พลอย แม้จะเป็นพี่น้องท้องเดียวกัน แต่ก็ต่างคนต่างคิด ต่างมีชีวิตของตน และเมื่อถึงสมัยของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ยิ่งทำให้แม่พลอยรู้สึกทุกข์มากขึ้นกับการเปลี่ยนแปลง และคำว่า “การเมือง” ได้เข้ามามีส่วนทำให้ชีวิตของแม่พลอย ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป ถึงแม้ว่าแม่พลอยจะไม่มีความรู้เกี่ยวกับความเป็นไปของบ้านเมืองเลย แต่ในมุมมองของแม่พลอย ก็มองออกว่า “การเมือง” คือ สิ่งที่ทำให้ต่างคนต่างคิด ต่างมีความขัดแย้ง และการเมืองก็ทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวมีความเปลี่ยนแปลงได้เช่นกัน
