คราม เมื่อถูกกล่าวถึง ใครๆ ก็มักจะคิดถึง สีคราม หรือ สีกรมท่า น้ำเงินเข้มอมดำ แต่คุณรู้หรือไม่ว่า คราม มีที่มาและมีประโยชน์มากกว่าเป็นแค่สี ที่สกัดได้จากไม้พุ่มชนิดหนึ่ง…
คนไทยรู้จักคราม และใช้ประโยชน์จากไม้พุ่มชนิดนี้มาอย่างยาวนาน และเป็นพืชที่คนไทยทุกภาครู้จักเป็นอย่างดีค่ะ ถ้านับย้อนหลังไปถึงประวัติศาสตร์ อาจจะนับรวมๆ ได้ถึงหลายพันปี นับได้ว่าเป็นพืชเก่าแก่ชนิดหนึ่งของโลก สำหรับคนไทยนั้น รู้จักการดึงเอาประโยชน์ที่ได้จากครามมานานแล้วเช่นกัน แถมยังเป็นภูมิปัญญาที่ชาวบ้านถ่ายทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ก่อให้เกิดเป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างมูลค่า และมีคุณค่าทางจิตใจทั้งผู้ให้ และผู้รับ ในปัจจุบัน
คราม คือ อะไร? ..
คราม เป็น พืชไม้พุ่มที่มีลักษณะของใบคล้ายกับขนนกปลายคี่เรียงสลับกัน ลักษณะของดอก จะออกเป็นช่อ มีกลีบดอกสีชมพูอมแดง ….
คราม ในปัจจุบัน ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่รู้จักกันในระดับประเทศ และมีชื่อเสียงในระดับโลก ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ผ้ามัดย้อมที่ได้จากการสกัด หรือย้อมจากสีของต้นคราม ที่มีชื่อเสียงและรู้จักกัน ได้แก่ผลิตภัณฑ์จากทางภาคอีสาน เช่น จ.สกลนคร หรือ จ.เลย กลายเป็นสินค้าที่โด่งดังและเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด หากเราไปท่องเที่ยวทางภาคอีสาน เราอาจจะได้ยินชื่อเรียกผ้าย้อมครามที่แตกต่างไปค่ะ ซึ่งคนท้องถิ่นมักเรียกว่า ผ้าหม้อนิล หากกล่าวถึงผ้าหม้อนิล ในประเทศลาว หรือคนตระกูลไทยทั้ง ไทยลื้อ ไทยแดง ไทยดำ ไทยขาว ผู้ไทย ไทยพวน ที่อยู่ในลาว กัมพูชา เวียดนาม ก็รู้จักผ้าหม้อนิลกันทั้งสิ้นค่ะ คนท้องถิ่น/ชนเผ่า นิยมย้อมสีผ้าเอง และเพื่อตัดเย็บเสื้อผ้าเป็นผ้าประจำชนเผ่า ผ้าหม้อนิลนี้ได้ดำรงอยู่คู่กับเผ่าพันธุ์ไทมายาวนาน เช่นเดียวกับชนชาติที่เก่าแก่ของโลกทั้งอียิปต์ มายา อินเดีย จีน ซึ่งต่างก็ใช้ครามในการย้อมผ้าเช่นเดียวกันค่ะ